ایمهوتپ نخستین معمار شناخته شده تاریخ است که او را به عنوان عالیجناب خرد میشناختند و میستودند. ایمهوتپ، ایموتس یونانی، وزیر فرزانه، معمار، منجم، صدر اعظم زوزر، ریاضیدان، حکیم، شاعر، کشیش و یکی از برجستهترین چهرههای غیرسلطنتی در تاریخ مصر باستان است.
او حدوداً ۳۰۰۰ سال قبل از میلاد مسیح میزیست و به عنوان فردی تلقی میشد که دارای نیروهای الهی بود. همچنین وی را به عنوان الهه پزشکی میشناختند. ایمهوتپ پسر یک معمار معروف به نام کانوفر بود که به عنوان سردمدار معمارانی شناخته میشد که نقش حیاتی در بنای کارهای مصریان داشت. ایمهوتپ، هرم پلهای را طراحی کرد که مقبره یکی از فراعنه در سقاره میباشد و به شکل یک پلکانی که راه به بهشت میبرد ساخته شده و ارتفاعی در حدود ۲۰۰ پا دارد و دارای ۶طبقه است.
این مقبره، نخستین نمونه از هنرهای مذهبی از این نوع در مصر باستان است. در مرکز این مقبره، گورخانهای وجود دارد که در آن نخستین مومیاییها جای داده شدهاند. هرم پلهای بلندترین سازه در زمان خودش بوده است. در اطراف این مقبره، یک معبد، یک حیاط، زیارتگاهها و محلهایی جهت سکونت کشیشان واقع شده بوده است که در مجموع، زمینی به مساحت ۴۰ جریب (۱۶ هکتار) را پوشش میداده که دورتادور آن را دیواری با ارتفاع ۳۰ پا (۱۰. ۵ متر) احاطه میکرده است.
از این دیوار، ۱۳ درب کاذب و تنها یک درب حقیقی (در گوشه جنوب شرقی) به درون مقبره باز میشده است. دورتادور این دیوار یک خندق به طول ۲۴۶۰ پا (۷۵۰ متر) و عرض ۱۳۱ پا (۴۰ متر) حفر شده بوده است. هرم پلهای برای شاه زوزر بسیار سمبولیک و باارزش بوده، چرا که ساختش نمادی از مهارت بسیار بالا بوده است.
نخستین بناهای سنگپوش
وقتی هنوزایمهوتپ کوچک بود، اغلب ساختمانها از آجر آفتاب پز یا سنگ ساخته میشدند. اما همانطور که گفته شد زمانی که خودش یک معمار شد، بهایده جدیدی دست یافت و توانست هرم پلهای زوزر را با استفاده از سنگهای برش خورده در سقاره طراحی کند. درواقع سنگ متریال بادوامتری بود که به دلیل اینکه وزن بیشتری تحمل میکرد، امکان ساخت بناهای بلندتر را فراهم میکرد. البته مدتها پیش در عهد عتیق نیز از سنگ در ساخت بناها استفاده میشد.
با این همه ایمهوتپ بود که روش ساخت بناهای سنگ پوش را اختراع کرد و از روشهای شناخته شده برای سنگچین کردن دیوارها، کفها، سردرها و ستون چارچوبهای دربها بهره برد و توانست سازههای غول آسای سنگی با ارتفاع تقریباً برابر با هرم پلهای بسازد.
به غیر از پروژه عظیم سقاره، ایمهوتپ را به عنوان آرشیتکت سازههای مهم متعدد دیگری که در طی ۴۰ سال سلسله سوم مصریان ساخته شده میشناسند؛ سازههایی از قبیل هرم ناتمام سخمخت و معبد ادفو که البته هیچ یک از آنها چه از نظر مقیاس و چه از نظر سبکشناسی قابل رقابت با هرمها نیستند.
معماریایمهوتپ تأثیر شگرفی بر معماری و دین مسیحیت داشته است. وی همچنین مورد احترام رومیان علی الخصوص امپراتور کلادیوس و امپراتور تیبریوس بود. درواقع سنگ نبشتههایی روی دیوارههای معابد رومیان به جای مانده که در آنها ازایمهوتپ از قول این دو امپراتور تقدیر شده است.
آثار بجا مانده از نخستین معمار
ایمهوتپ دایره المعارفی در حوزه معماری تدوین کرد که تا هزاران سال پس از وفاتش مرجع و راهنمای اصلی معماران مصری بود. او همچنین مهندس و مخترع بود و یک سیستم آبیاری برای انتقال آب از رود نیل به ممفیس طراحی کرد. او به عنوان اولین مهندس تاریخ بشر شناخته میشود.
ایمهوتپ نخستین معمار تاریخ و از شناخته شدهترین چهرههای زمان خودش و پس از خودش بود و او را به نوعی الهه خرد و طب میدانستند.
او همانند هر الهه دیگری پرستندگان خاص خودش را داشت که پس از مرگش به رتق و فتق امور آرامگاهش و برگزاری مراسمات یادبود برای وی میپرداختند. با همه اینها محل آرامگاه وی هنوز کشف نشده ولی باستانشناسان بر این باوراند که این آرامگاه احتمالاً زیر منطقه سقاره واقع شده است.
بدون دیدگاه